Inzicht in circulariteit van ‘grootzitmeubilair’

Gepubliceerd op 21 juli 2022

De afvalstroom grootzitmeubilair (bankstellen, sofa’s en fauteuils), heeft volgens de partners binnen het convenant Meer en Beter Recyclen potentie voor een meer circulaire aanpak. Om de keten beter in beeld te krijgen heeft Tauw een onderzoek uitgevoerd.

Het onderzoek is gericht op onder andere de volgende vragen:

  • wat is de omvang, samenstelling en bestemming van grootzitmeubilair?
  • wat bepaalt de milieudruk van het grootzitmeubilair?

De belangrijkste bevindingen

Complexiteit

De complexiteit van de producten in deze categorie ligt in de verschillende materialen (hout, kunststof schuim, bekleding en metalen) die op verschillende manieren aan elkaar zijn verbonden. De verbindingen zijn vaak definitief en niet (gemakkelijk) te demonteren.

Binnen de materialen is er ook een groot verschil van kwaliteit. De materialen en de smaak van de consument bepalen de uiteindelijke levensduur van het product. De levensduur ligt gemiddeld tussen de 7 en de 17 jaar en neemt langzaam af.

Overzicht van de productstromen

Samen met partijen in de keten zijn data verzameld om een overzicht te maken van de productstromen in Nederland. In deze figuur worden de stromen grootzitmeubilair in Nederland (in kiloton) inzichtelijk gemaakt per jaar.

Figuur: Product en materiaalbalans groot zitmeubilair (in kton, op jaarbasis)
Figuur: Product en materiaalbalans grootzitmeubilair (kton, op jaarbasis)

Download: figuur Product en materiaalbalans grootzitmeubilair. (jpg, 417 kB)

Voor de komende jaren wordt verwacht dat de hoeveelheid zitmeubels en dus ook de uitstroom van zitmeubilair alleen maar zal toenemen. Zoals zichtbaar in de figuur zijn niet alle stromen sluitend. Vooral bij de groep kringlopen en ambachtcentra missen nog data.

Milieu-impact

De belangrijkste bijdrage aan CO2-uitstoot in het afdankproces zit in de verbranding van het kunststof (schuim en overige kunststoffen), gevolgd door de verbranding van het overige materiaal.

Belemmeringen en aanbevelingen

Grote variatie in product en productonderdelen

De belangrijkste belemmeringen voor een circulaire keten zijn de grote variatie in product en productonderdelen. Dit belemmert hergebruik en reparatie op het niveau van onderdeel. Daarnaast zorgt de grote verscheidenheid aan materialen en verbindingstechnieken ervoor dat reparatie en recycling vaak niet kosteneffectief mogelijk is. Door de trendgevoeligheid van zitmeubilair wordt dit vaak afgedankt vóór het einde van de technische levensduur.

Verlengen van de levensduur

Aanbevelingen om de belemmeringen te overwinnen zijn onder andere het verlengen van de levensduur door in samenwerking met partijen uit de meubelindustrie te onderzoeken welke ontwerpcriteria bijdragen aan verlengd gebruik van zitmeubels, en hoe dit ook bedrijfseconomisch een interessante ontwikkeling kan zijn. Aanvullend is er geen zicht op het marktpotentieel onder consumenten naar tweedehands zitmeubilair. Dit leidt ertoe dat onduidelijk is of er behoefte bestaat aan vergroting van het aanbod aan tweedehands meubelen.

Een efficiëntere en effectievere demontage van zitmeubilair kan worden bereikt door de demontage-stap al in het ontwerp van meubels te betrekken.

Daarnaast kan aanvullend onderzoek worden uitgevoerd gericht op partijen als kringloop- en ambachtscentra, waarbij gekeken kan worden welke potentie voor materiaalhergebruik er bestaat en of een businessmodel voor demontage en hergebruik met voldoende schaalgrootte bestaansrecht heeft.

Meer informatie

Lees het rapport Grootzitmeubilair: Productstromen en materialen in kaart gebracht.