International Repair Day: reparatie is voor iedereen

‘Onze reparateurs zijn die hard knutselaars. Er is maar weinig wat ze niet kunnen maken’, zegt Martine Postma, oprichter van Stichting Repair Café International. ‘Als we zouden beschikken over handleidingen en reserveonderdelen van te repareren spullen, dan zouden we meer, beter en sneller kunnen repareren. En dat is goed voor de circulaire economie.’

Lijkt logisch, toch is het dat niet. Fabrikanten delen hun handleidingen en onderdelen doorgaans alleen met professionele reparateurs met wie zij een contract hebben gesloten. Zoals een licentiehouder die Apple-telefoons met originele onderdelen kan maken.

Betaalbaar en beschikbaar

Tijdens International Repair Day wil Stichting Repair Café samen met gelijkgestemde organisaties aandacht vragen voor deze ‘oneerlijke situatie’. Met het thema Repair for everyone wil ze benadrukken dat niet alleen professionele reparateurs toegang moeten hebben tot reparatie-informatie. Ook Repair Café-vrijwilligers en gewone consumenten moeten van deze ondersteuning gebruik kunnen maken. Ook moeten reparaties door een professional betaalbaar zijn, net als reserve-onderdelen. Die laatste moet ook volop beschikbaar zijn als iemand ze nodig heeft.

Circulaire voordelen

Fabrikanten willen dit niet, omdat met het openbaar maken van handleidingen hun intellectueel eigendom op straat zou komen te liggen. Ook zijn ze bang voor onkundige reparaties. ‘Maar in de afgelopen 14 jaar van Repair Café is er nog nooit een claim ingediend bij onze collectieve aansprakelijkheidsverzekering. En daar vallen alle Repair Café’s onder’, zegt Postma. ‘Bovendien maken steeds meer producenten hun apparaten zo dat ze alleen originele onderdelen accepteren. Denk maar aan hele dure inktcartridges voor je printer. Goedkopere cartridges zijn doorgaans net zo goed, maar omdat ze van een ander merk zijn, werken ze vaak niet. Dit soort praktijken belemmeren reparatie en maken ze onnodig duur. En daardoor gaan mensen eerder een nieuwe printer kopen dan dat ze de oude laten maken.’

Vrijwilligers

En met dat kopen van al die nieuwe spullen verdween ook de professionele reparateur uit het straatbeeld. Via de Repair Cafés probeert Postma te laten zien dat repareren nog altijd een prima optie is. Om het extra aantrekkelijk te maken zijn reparaties bij een Repair Café in principe gratis. De reparateurs die samen met bezoekers kapotte voorwerpen repareren, zijn vrijwilligers die hun buren willen helpen en hun kennis willen delen. Bezoekers die blij zijn met een reparatie, kunnen een vrijwillige donatie doen aan hun lokale Repair Café. Postma: ‘Maar in de circulaire economie waar we met zijn allen aan werken, zijn ook professionele reparateurs hard nodig. Daar kun je elke dag naartoe en krijg je garantie op een reparatie. Bij Repair Café’s is dat niet zo. Wat mij betreft moet de reparatie-infrastructuur veel breder, rijker en diverser worden. Zodat je altijd ergens terecht kunt voor een betaalbare reparatie of een advies voor goed onderhoud van spullen. Alleen dan kan reparatie concurreren met nieuwe aankoop.’

Bijdrage Circulaire Ambachtscentra

Stichting Repair Café wil met de missie Repair for everyone invloed uitoefenen op de Europese regelgeving. Het Europees Parlement in Brussel zet zich momenteel al in voor een ‘volledig recht op reparatie’ en kan fabrikanten bovendien dwingen meer duurzame ontwerpen te maken. Postma: ‘Onze RepairMonitor (een online tool voor dataverzameling in Repair Café’s wereldwijd, red) kan daarbij als richtlijn dienen.’ Maar Postma weet ook dat de lobby van de fabrikanten in Brussel sterk is. Als het aan haar ligt zouden Circulaire Ambachtscentra zich ook meer moeten richten op reparaties. ‘Veel van deze centra zijn vooral gericht op het inzamelen van afval om daar nieuwe voorwerpen van te maken. Maar als ze ook zouden repareren, dan voorkomen ze dat mensen afstand doen van hun kapotte spullen. En daarmee voorkomen ze afval.’