Stort wordt trots

Veldproef gemeente Meierijstad

Er zijn maar weinig plekken waar bewoners makkelijker van hun grofvuil afkomen dan in gemeente Meierijstad. Want in deze Brabantse gemeente is de milieustraat onlangs omgebouwd tot een heuse drive-thru. Hier cruise je met de kofferbak vol grofvuil langs 3 verschillende themapleinen waar je vervolgens per plein ongesorteerd je vuil kunt lozen. Bij gezellig opgestelde marktkramen en met personeel dat je met open armen ontvangt.

Pieter Reus en Monique van den Biggelaar kwamen er tijdens de lunchlezing over vertellen. Samen werken zij al enkele jaren aan een betere inrichting van de milieustraten in de gemeente Meierijstad. Reus als ‘omdenker in afval’ en Van den Biggelaar als beleidsmedewerker Grondstoffen bij die gemeente. Aanleiding was een fusie tussen 3  gemeenten die in 2017 tot de gemeente Meierijstad leidde. Een mooie gelegenheid om eens kritisch naar de doelstellingen te kijken op het gebied van afval. Lees: de circulariteit van de milieustraat moest omhoog. Reus: ‘We moesten dus beter inzamelen. Zowel huisvuil als grofvuil. En meer hergebruik en grondstof uit afval maken betekent ook meer verkoop van kringloopspullen. Daarvoor stelden we een breed circulair collectief samen, met partijen als kringloopwinkels, Repair Cafés, ondernemers en sociale werkplaatsen. Zodra alles stond zijn we gaan proefdraaien in 1 van de 3 milieustraten in Meierijstad: Sint-Oedenrode.

Werk maken van afval

‘Met de pilot wilden we ook zoveel mogelijk werk creëren’, vult van den Biggelaar aan. ‘Er zijn zoveel verschillende materiaalstromen met een verborgen waarde. We hebben ons personeel getraind om die goed te selecteren. Eerlijk is eerlijk, in het begin hadden we onze bedenkingen. Samen met het SW-bedrijf stelden we een trainingsprogramma samen waarbij we kennis en vaardigheden vanuit verschillende invalshoeken belichten. We laten daarbij diverse deskundigen aan het woord. Het is prachtig om te zien wat we terugkregen na de training. De deskundigen hebben de medewerkers echt aan het denken gezet over hergebruik. Zo bedachten ze een iets andere aanpak voor meer hergebruik.

Reus: ‘Er werken momenteel 5 tot 6 mensen per dag op de milieustraat. Samen sparren we over de waarde van spullen. Ook nemen we het team mee in veranderprocessen. Als de milieustraat bijvoorbeeld opnieuw moet worden ingedeeld, ligt de tekening op tafel zodat we dat samen kunnen bespreken. Dat hebben we inmiddels 4 keer gedaan. Let wel: op initiatief van de medewerkers.’ Dat er naar hen wordt geluisterd, is een enorme opsteker voor velen. Want menigeen die bij de milieustraat werkt, voelt zichzelf ‘bij het grofvuil gezet’. Reus: ‘Wij gaan uit van een zelflerend vermogen bij onze mensen. En we zien dat eigenaarschap hen vleugels geeft. En dat deze milieustraat echt hun plek is. Zo wordt de stort een trots!’

Je kofferbak legen op tafel

Het personeel in Sint-Oedenrode heeft inmiddels 38 stromen ontwikkeld. ‘En als we zo doorgaan, zitten we straks op 45’, aldus Van den Biggelaar. ‘Om het enigszins overzichtelijk te houden voor de klanten, hebben we voor die groep slechts 3 punten ingebouwd. Bij de entree de snelst lopende stromen (PMD, papier), waar ze gratis kunnen droppen. Daarna komen ze bij het spullenplein, waar ze hun kofferbak kunnen legen op tafel. Onze mensen selecteren hier en maken de buit gereed voor hergebruik. Ook brengen we in kaart welke spullen zo doorkunnen en welke gerepareerd moeten worden. En als er tijd over is, worden kapotte spullen gedemonteerd en de onderdelen verdeeld over de juiste materiaalstromen. Denk aan een tuinstoel die bestaat uit stof, hout en metaal. Alles wat gratis is wordt eruit gehaald. Wat overblijft moet worden ingeleverd op het laatste plein. Daar betaalt men voor de restanten en een aantal specifieke stromen. Zo organiseren we de waardecreatie.’

Aanpak werkt, maar ook blijven verbeteren

Deze nieuwe aanpak is succesvol voor het team én voor de bezoekers. De procedures zijn overzichtelijk waardoor iedereen ze snapt. Bovendien is het recyclingpercentage nu al met 10 procent gestegen, sinds mei 2023. Reus: ‘Toch zien we nog de nodige verbeterpunten. Zo zijn de bakken onhandig, en de huurkosten hoog. En de kosten die we maken voor het innemen van metaal, gaan voor een deel verloren aan inefficiënt transport. We werken nu ook aan een test-, reparatie- en demontagecentrum voor onder meer elektrische apparaten. Daar zitten echt nog groeimogelijkheden. Ook kunnen we 800 tot 1000 fietsen per jaar leveren aan praktijkonderwijs die op hun beurt gerepareerde fietsen weer verkopen aan de kringloopwinkels. En we zetten te repareren meubels in voor onderwijsdoeleinden en sociaal werk.’

Dus door de focus op werkgelegenheid en de bezoekers centraal te stellen, heeft Meierijstad al veel resultaat geboekt. Reus: ‘Maar we zijn nog niet klaar. Want door de milieustraten en huisinzameling beter op elkaar afstemmen creëren we een steeds betere en meer logische service aan onze inwoners.’