De Cirkel in Schiedam droomt van bruisend circulair centrum

De milieustraat van Irado en kringloopwinkel Het Goed waren altijd al goede buren, maar met de komst van het circulair ambachtscentrum werken de twee organisaties nog nauwer samen. In deze samenwerking tussen afvalverwerker Irado en kringloop Het Goed, beoordeelt een van de medewerkers de binnengekomen goederen. Zij kijken of spullen een opknapbeurt kunnen gebruiken, of er bruikbare onderdelen in zitten of dat er bruikbare grondstoffen in zitten.

Troost legt uit dat de route die mensen nemen is aangepast. ‘Je komt nu als eerste bij de Cirkel terecht, hier staat iemand van de kringloopwinkel die de spullen beoordeelt. Zij kijken kritisch of spullen kwalitatief goed zijn of nog gerepareerd kunnen worden. Het mooie is: zij hebben ervaring en weten welke spullen het goed doen in de kringloop.’

Circulair ondernemerschap stimuleren

Op het terrein van de Cirkel zit ook al een fietsenmaker en een textielbewerker, maar dat is volgens Troost pas de eerste stap. ‘Het doel is om minder spullen weg te gooien en meer materialen een nieuw leven te geven. We hebben nu een fietsenmaker die met de verschillende onderdelen die binnenkomen fietsen opknapt. En een ondernemer die van afgedankt textiel weer tassen en kussens maakt. Bij de Cirkel willen we ondernemerschap stimuleren. We willen bijvoorbeeld ruimte bieden aan een houtbewerker. En we zoeken we ook nog ondernemers die iets met elektronische apparaten kunnen.’

Troost noemt dit een zoektocht, want wanneer is iets echt afval? ‘Neem een videorecorder. Als je die in de kringloop aanbiedt, koopt niemand hem meer. Maar in het apparaat zitten nog allemaal bruikbare onderdelen. Bedrading, motoren en misschien wel andere dingen die van waarde kunnen zijn. Mensen die hier verstand van hebben, zijn super belangrijk om in huis te hebben. Het redt producten en materialen van de verbrandingsoven. Daarom willen we samenwerken met ondernemers die hier oog voor hebben en dingen een tweede en zelfs derde leven kunnen geven.’

Samenwerken met het onderwijs

Maar niet alleen ondernemers kunnen hieraan bijdragen, ook studenten kunnen hierbij een rol spelen. ‘Zo liepen we laatst met een over het terrein. Hij zag een frame van een designerstoeltje liggen, dat zou dus prima opgeknapt kunnen worden. Maar dan heb je wel mensen nodig die de waarde van spullen herkennen.’

Daarom wil Troost onderwijsinstellingen die om De Cirkel liggen aan zich binden. ‘Denk aan de universiteiten, hogescholen, maar ook verschillende mbo’s. Het is interessant om te zien hoeveel innovatiekracht er in het onderwijs en bij studenten ligt. In het begin van het nieuwe schooljaar starten we met een samenwerking, hiervoor hebben we al verschillende ideeën. We krijgen veel kunst binnen, voor een kunstacademie zou dit interessant kunnen zijn. Wat kunnen zij hier mee doen? Maar ook: zit er in business in het verwijderen van plastic? De ambitie is om ieder kwartaal een samenwerkingsproject met het onderwijs te starten om zulke vragen uit te zoeken.’

Upcycling tastbaar maken

Op dit moment zit De Cirkel in een opstartende fase waarin veel ruimte is voor experimenten. Troost: ‘We proberen kleine dingen uit, zoals een Repair Café. Ook hebben we een refurbished toppers hoek waar producten die opgeknapt zijn worden aangeboden. Zo maak je upcycling tastbaar. Maar ik zou het ook mooi vinden om een evenement te organiseren waarin je kunt laten zien dat producten echt niet altijd nieuw hoeven te zijn.’

Een circulair ambachtscentrum opzetten is maatwerk

Volgens Troost is het opzetten van een circulair ambachtscentrum voor iedere gemeente anders omdat je verschillende materiaalstromen binnenkrijgt. ‘Schiedam bestaat voor 80 procent uit hoogbouw, dat betekent dat we hier veel minder tuinmaterialen binnenkrijgen, simpelweg omdat we hier fysiek minder tuinen hebben. En ga je een textielbak in het Gooi bekijken, dan is de samenstelling weer heel anders dan in armere wijken in Nederland.’

Daarom is het volgens hem belangrijk om voordat je start met een circulair ambachtscentrum, goed uit te zoeken wat voor materialen er allemaal binnenkomen. ‘Voer voordat je start een goede analyse uit. Wij merken nu bijvoorbeeld dat we veel elektronische apparaten binnenkrijgen, daar passen we de beschikbare ruimte dan weer op aan. Het is dus belangrijk om hier flexibel in te blijven. Een andere les die ik mee zou willen geven is: zet niet te veel in op gefixeerde contracten met huurders van een ruimte in een circulair ambachtscentrum. Houd ruimte voor experimenten en zorg dat je reuring krijgt. Laat mensen zien wat er gebeurt. Bijvoorbeeld door speldenprikprojecten zoals een Repair Café.’

Andere tips:

• Zoek samenwerking op met andere circulaire ambachtscentra: ‘Wij krijgen veel houten eiken kasten binnen, misschien verkopen die in de stad Rotterdam wel beter.’
• Zorg dat je verschillende disciplines samenbrengt in een circulair ambachtscentrum.
• Bied de producten uit een circulair ambachtscentrum ook aan via Marktplaats. ‘Zo bereik je ook inwoners die normaal gesproken minder snel langs zouden komen.’