Zo maak je de kringloopcontainer op de milieustraat een succes

Nederland heeft als doel om in 2050 volledig circulair te zijn. Daar wordt op verschillende manieren naartoe gewerkt, waaronder levensduurverlening van producten en onderdelen en door het hergebruiken of repareren van spullen. Helaas gaan nog veel goede spullen verloren op de milieustraat. Het is niet duidelijk dat goede spullen ook op de milieustraat kunnen worden ingeleverd voor hergebruik. Herbruikbare spullen worden in de verkeerde bakken gegooid.

In opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft het programma Circulaire Ambachtscentra van Rijkswaterstaat een pilot uitgevoerd / laten uitvoeren, in samenwerking met gemeente Utrecht. Dijksterhuis en van Baaren (D&B) heeft hiervoor gedragsinterventies ontwikkeld en getest in de pilot gedurende 2022-2024. Onderdeel van dit proces waren literatuuronderzoek, interviews met medewerkers en bezoekers van de milieustraat en (gedrags)observaties op locatie. Op basis van deze bevindingen zijn verschillende gedragsinterventies ontwikkeld. Een aantal van deze interventies zijn getest in de pilot op de Tractieweg en Zwarte Woud in Utrecht. De pilot zorgde voor een toename in de verhouding bezoekers van de milieustraat die gebruik maken van de kringloopcontainer en een toename in het aantal herbruikbare spullen dat wordt ingeleverd. In dit artikel lees je meer over de geteste interventies.

De klantreis van een bezoeker

In de pilot stond de klantreis centraal. Bij elke stap in de klantreis wil je het doelgedrag motiveren; voorafgaand, bij aankomst, tijdens het bezoek en bij het vertrek. Vanwege praktische haalbaarheid zijn er in de pilot alleen interventies getest voorafgaand aan en tijdens het bezoek. Neem een kijkje in het kennisdocument (pdf, 460 kB) voor inspiratie van kansrijke interventies voor alle klantreis stappen, die nog niet zijn getest.

1.      voorafgaand aan het milieustraat bezoek

De klantenreis van een bezoeker van een milieustraat begint voor het bezoek zelf. Voorafgaand aan het bezoek checkt een inwoner mogelijk nog de locatie van de milieustraat, controleert openingstijden en mogelijk welke stromen aangeleverd mogen worden en wat niet, en verzamelt spullen om mee te nemen. Uit literatuuronderzoek komt naar voren dat de meeste mensen in Utrecht dit soort informatie via de webpagina van de milieustraat of via de afvalwijzer app over de milieustraat opzoeken. Deze kanalen zijn (in Utrecht) dan ook het meest kansrijk om op in te zetten met een interventie voorafgaand aan het bezoek. Verwacht je dat het gebruik van kanalen in jouw gemeente anders zit, dan is het waardevol om dit te onderzoeken voordat je aan de slag gaat met interventie uitingen.

Het moet voor bezoekers duidelijk zijn dat er een kringloopcontainer aanwezig is op de milieustraat. Deze informatie is toegevoegd aan de webpagina’s van de pilot milieustraten en de afvalwijzer app (zie het kader rechts). Ook informatie over de andere stromen is toegevoegd, en het belscript van gemeentelijke medewerkers is hiernaar aangepast.

Maak het gedrag daarbij nog makkelijker door gratis aanhangers en bakfietsen uit te lenen en communiceer hierover op de meest gebruikte kanalen. Dit was al aanwezig bij de milieustraten die deel hebben genomen aan de pilot.

2.      tijdens het bezoek

Aangekomen bij de kringloopcontainer is het belangrijk dat het voor de bezoeker duidelijk is wat voor spullen er ingezameld worden. Maak dit visueel kenbaar (bijvoorbeeld op de deur van de container). In de pilot is het gedaan aan de hand van een stoepbord. Zorg ook voor een nette en duurzame uitstraling van de container, hiermee laat je zien dat dit een belangrijk onderdeel is van de milieustraat.

Verder is het over het algemeen belangrijk dat er duidelijke bebording aanwezig is op de gehele milieustraat. Dit maakt dat het inleverproces soepeler verloopt. Je wilt voorkomen dat bezoekers niet toekomen aan de kringloopcontainer omdat ze gefrustreerd raken door onduidelijkheid van de andere stromen. Geef iedere stroom een andere kleur en voeg visuele ondersteuning toe per afvalstroom zoals in de pilot gedaan is (zie afbeeldingen hieronder). Zorg er ook voor dat de bebording van de stromen van alle kanten zichtbaar is. De aankleding/ inrichting van de milieustraat inspireert en motiveert als deze schoon en net is en als de kringloopcontainer zo zichtbaar als mogelijk.

Kansen voor vervolg

De pilot laat zien dat de geteste interventie een effectief middel is om ervoor te zorgen dat bezoekers van milieustraten meer herbruikbare spullen inleveren. We zien mogelijkheden voor het opschalen van de geteste interventies naar andere milieustraten. Naast het toepassen van deze interventie is er potentie voor een nog grotere toename door bijvoorbeeld ook de inrichting van de milieustraat aan te passen, en de kringloopcontainer een zichtbaardere plek te geven. Ook kan de toename verhoogd worden door aanvullende interventies te testen, zoals in het kennisdocument (pdf, 460 kB) is uitgewerkt. Ga je aan de slag met het toepassen van interventies? Meet het effect en deel je bevindingen.