Wat is de status van afgedankte materialen?

Steeds meer gemeenten werken samen met kringlooporganisaties en andere partijen om circulaire doelen te halen. Die combinatie van functies roept in de praktijk vragen op. Zoals: mag je afgedankt hout uit de afvalcontainer halen, om er bijvoorbeeld iets nieuws van te maken?

De Handreiking juridische aspecten van een Circulair Ambachtscentrum zegt daar onder andere het volgende over:

• Alle materialen en voorwerpen die bij de milieustraat worden afgedankt en in een container belanden, zijn juridisch gezien afval. Ook als ze nog bruikbaar of verkoopbaar zijn.
• Een materiaal of voorwerp wordt niet als afvalstof gezien als er sprake is van ‘voortgezet gebruik’. Bijvoorbeeld als het wordt ingeleverd bij een werkplaats of kringloopwinkel op hetzelfde terrein.
• Een materiaal of voorwerp dat in de container van de milieustraat is beland, kan alsnog de status van ‘einde-afvalstof’ krijgen. Dit gebeurt als het na inleveren wordt gerecycled of een andere nuttige toepassing ondergaat. Er wordt dan bijvoorbeeld een ander product van gemaakt, dat in de kringloopwinkel wordt verkocht.
• Per geval moet worden getoetst of dit mag: voor bepaalde stoffen en producten gelden Europese en/of nationale regels die aangeven of een afvalstof terug in de economie kan worden gebracht. Zoals voor chemische stoffen uit bijlage XIV van REACH, voor metaal- en koperschoot en voor bouw- en sloopafval.
• Als er (nog) geen Europese regels of nationale regels van toepassing zijn, moet per geval een aantal vragen worden beantwoord over de nieuwe toepassing. Bijvoorbeeld of daar vraag naar is en of het veilig is voor gezondheid en milieu.
• Het beste is om te voorkomen dat (her)bruikbare spullen onnodig in de container van de milieustraat belanden, zodat raadplegen van het afvalstoffenrecht niet nodig is. Bijvoorbeeld door duidelijke informatie op de website, door een medewerker bezoekers te laten adviseren waar ze wat kunnen doneren of afdanken, en door afspraken vast te leggen en op informatieborden te tonen.
• Belangrijk is daarbij de afspraak wie kan besluiten of materialen en voorwerpen nog bruikbaar zijn. Voor de hand ligt dat dit de exploitant van de werkplaats en/of kringloopwinkel is, die daarmee eigenaar wordt van het materiaal of voorwerp.
• De gemeente moet bij dit alles voldoen aan de Wet Markt & Overheid, en bijvoorbeeld voorkomen dat exploitanten van de gemeentelijke kringloop onterecht worden bevoordeeld boven private kringloopwinkels.

Zie de Handreiking juridische aspecten van een circulair ambachtscentrum voor de volledige tekst. Met name hoofdstuk 3 (over de Wet Milieubeheer en de Europese Kaderrichtlijn Afvalstoffen) en hoofdstuk 2.5 (over de Wet Markt & Overheid). Aan bovenstaande samenvatting kunnen geen rechten worden ontleend.

Ook beschikbaar zijn de praktische handreikingen Handreiking afvalstof of niet-afvalstof en de Handreiking voortgezet gebruik. Deze handreikingen zijn te vinden op Handreikingen - Afval Circulair.

Meer informatie

In het programma Circulaire Ambachtscentra werken het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Rijkswaterstaat samen met de NVRD, VNG en BKN en Stichting Repair Café aan Circulaire Ambachtscentra.

Informatie of vragen? Vul dan het contactformulier in of bel met onze helpdesk: 088-3770030.