Vindingrijk in Den Bosch: unieke positie binnen gemeentelijk werkbedrijf

Ooit was Marco teammanager bij IKEA. Nu is hij unitmanager bij kringloopbedrijf Vindingrijk – ook een blauwe doos. “Wat ik ooit nieuw verkocht, verkoop ik nu tweedehands.” Hij lacht: “Create your own job, was het motto bij de Zweedse meubelreus. Dat heb ik heel letterlijk genomen!”

Hobby wordt werk

Is het anders werken bij een kringloopbedrijf dan bij een commerciële keten? Marco vindt van niet. “Het werk is hetzelfde. Ik draai aan knoppen zodat we zoveel mogelijk mensen met plezier aan het werk kunnen houden.” Er werken goede vakmensen bij Vindingrijk. “We kijken altijd naar talenten en interesses van mensen. Heel vaak lukt het om van hun hobby hun werk te maken. We verleiden mensen om een stapje buiten hun comfortzone te zetten. Bijvoorbeeld met stageplekken en sollicitatietraining.”

Want dat is de belangrijkste (politieke) opdracht van Vindingrijk, dat al bijna 25 jaar onderdeel is van het werk- en ontwikkelbedrijf Weener XL van de gemeente Den Bosch: mensen werkervaring laten opdoen en binnen een paar jaar klaarstomen voor een volgende stap op de arbeidsmarkt. Als dat niet lukt wordt gekeken of een beschutte werkplek mogelijk is. Er is werk in reparatie en logistiek, bij sorteer- en verkooplijnen.

Begroting

Hoe krijgen zij de begroting sluitend? Weener XL is een sector met eigen begroting en middelen, legt Marco uit. Zo is er de inzamelvergoeding van de Afvalstoffendienst. En Vindingrijk bekostigt uitkeringen uit de Participatiewet, de IOAW (Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers), de IOAZ (Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen) en de Bbz (Bijstand voor zelfstandigen). Ook zet het loonkostensubsidie in. Daarom ontvangt het kringloopbedrijf een gebundelde uitkering van het rijk, de BUIG (Bundeling Uitkeringen Inkomensvoorzieningen Gemeenten). Deze dekt volgens Marco voor een belangrijk deel de kosten. De winkelomzet maakt het plaatje rond.

Succesvolle constructie

Dat de business ‘kringloop’ is, is voor Marco niet het belangrijkste. Het is een middel, geen doel. Maar de combinatie werkt geweldig. Volgens Marco staat Den Bosch hoog in het lijstje van gemeenten met de minste mensen met een bijstandsuitkering. En ondertussen zamelt het bedrijf oude spullen in die, eventueel na reparatie, een tweede leven krijgen.

De constructie is succesvol, maar volgens Marco nog tamelijk uniek. “De sociale pijler wordt vaak ondergewaardeerd. Dan gaat een kringloop failliet omdat subsidies tekortschieten. Terwijl de besparing op maatschappelijke kosten enorm kan zijn, als je zo’n kringloop echt integreert in de opgave werk- en inkomen. Als iemand werkt, geeft dat structuur en plezier. En doet hij of zij minder beroep op andere potjes.”

Heftruckdiploma en rijbewijs

Wie via Weener XL een uitkering aanvraagt, kan een dag later al uitgenodigd worden om te kijken naar mogelijkheden voor werk, vertelt Marco. Consulenten begeleiden mensen naar een geschikte werkplek. Bij Weener XL werken 400 ‘stafmedewerkers’. “Ik ben blij met zo’n slagschip als Weener XL achter ons. Welk kringloopbedrijf kan zijn mensen zoveel mogelijkheden en opleidingen bieden; van werken met elektra of sociale vaardigheden, tot een heftruckdiploma of rijbewijs?”

Vindingrijk profiteert ook van Europese subsidies waaraan Weener XL deelneemt. Marco: “We hebben bijvoorbeeld taalcursussen voor anderstaligen: Werktaal XL. Eén op de drie mensen die momenteel een beroep doet op onze dienstverlening, spreekt niet goed Nederlands, dus dat is echt belangrijk.”

Jongeren zonder diploma

Kringloopbedrijven die ook zo’n samenwerking met hun gemeente willen, kunnen bijvoorbeeld een netwerkcursus volgen bij de branche Kringloop Nederland, tipt Marco. En in gesprek gaan over de voordelen. Zelf ziet hij een mooie toekomst. “Kringloop is een groeimarkt. Er valt nog veel meer te hergebruiken, mensen gooien nog te veel weg. Ook met oud beddengoed of hout met watervlekken weten wij wel raad.”

En er zijn nog veel meer mensen die Marco aan werk wil helpen. “Zo hebben we nu een speciaal team om jongeren zonder diploma de arbeidsmarkt op te helpen. In onze kringloop zie je opvallend veel jonge mensen aan het werk. Daar zijn we best trots op.”