Met welke doelgroepen werken circulaire ambachtscentra samen?
Circulaire ambachtscentra bieden goede werkgelegenheid aan een groot aantal doelgroepen. Een deel daarvan bestaat uit de vanuit het keurmerk Prestatieladder Sociaal Ondernemer (PSO) door de overheid erkende doelgroepen met verschillende uitgangsposities. In dit artikel geven we een overzicht van de verschillende doelgroepen waar circulaire ambachtscentra mee samen kunnen werken.
Mensen zonder werk
De eerste doelgroep bestaat uit mensen zonder werk. Deze groep is onderverdeeld in:
- Mensen die vallen onder de Participatiewet, Wet Werk en Bijstand (WWB), Inkomensvoorziening voor oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) en Wet Inkomensvoorziening ouderen gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ). Dit is zonder loonkostensubsidie.
- Mensen die onder de Participatiewet of Wet Werk en Bijstand (WWB) vallen met loonkostensubsidie.
- Mensen vanuit de werkloosheidswet (WW).
- Mensen vanuit de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) en de wet arbeidsongeschiktheidsverzekeringzelfstandigen (WAZ). De doelgroep die onder de WIA (Wet Werk en Inkomen naar arbeidsvermogen) valt is relevant voor circulaire ambachtscentra. Het gaat daarbij om re-integratie van (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten in het arbeidsproces. Dit wordt door het UWV geregeld en instroom in gesubsidieerde arbeid is mogelijk.
- Mensen die onder de Wet Inschakeling Werkzoekenden (WIW) of ID-baan vallen. Dit gaat om bijstandsgerechtigden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.
- Niet-uitkeringsgerechtigden (NUG-gers).
Alles over mensen in de bijstand en mensen die voorheen in de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) zaten, wordt bij gemeenten geregeld door de sociale dienstverlening (SDV) en valt onder de Participatiewet.
Mensen met een beperking
De tweede groep bestaat uit mensen met een beperking, onderverdeeld in:
- Mensen met een WAJONG-uitkering (Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten).
- Mensen die SW-geïndiceerd zijn voor beschut werk. Dit zijn mensen die alleen met aanpassingen aan het werk kunnen bij een gewone werkgever, zoals met een beschutte (beschermde) werkomgeving.
- Jonggehandicapten die met een voorziening WML (minimumloon) kunnen verdienen.
- Mensen die zijn ingeschreven in het doelgroepregister in het kader van Banenafspraak.
- Mensen met een lichte verstandelijke beperking en mensen met een psychische aandoening die langdurige zorg nodig hebben.
Alles over jonggehandicapten wordt bij de gemeenten geregeld door de sociale dienstverlening en valt onder de Participatiewet. Gemeenten hebben een Wmo-loket Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) (al dan niet in een wijkteam) die de toegang tot de WMO regelt.
Mensen in opleiding
Ook mensen in opleiding vallen onder de PSO-ladder, namelijk:
- Mensen die beroepsbegeleidende leerweg (BBL) of beroeps opleidende leerweg (BOL) niveau 1 t/m 4 volgen.
- Mensen die voortgezet speciaal onderwijs (vso) of praktijkonderwijs (pro) volgen en wel of niet ingeschreven zijn in het doelgroepregister. Dit is een doelgroep van jongeren die om verschillende redenen niet mee kunnen komen in het reguliere onderwijs, waaronder jongeren met een GGZ-aandoening of een licht verstandelijke beperking. In sommige gevallen gaat het daarbij ook om jongeren in een kwetsbare positie die daardoor minder kansen hebben op de arbeidsmarkt en in het onderwijs. Door stage te lopen bij organisaties zoals een circulair ambachtscentrum doen zij werkervaring op, en kunnen zij zo veel mogelijk richting een reguliere arbeidsplaats worden begeleid.
Mensen op zoek naar veiligheid
Ten slotte hebben ook vluchtelingen, nieuwkomers, statushouders en anderstaligen een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Door taalproblemen, weinig ervaring met de Nederlandse werkcultuur en/of het feit dat hun diploma’s niet geldig zijn in Nederland, komen zij moeilijk aan een baan. Het werken in een circulair ambachtscentrum kan de eerste stap zijn richting reguliere arbeid. Dit geldt ook voor mensen die onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming vallen. Er liggen juist kansen binnen deze groep, omdat ze vaak in het land van herkomst geschoold zijn in bepaalde ambachten waar in Nederland een tekort aan is.
Overige doelgroepen
Onder de Prestatieladder Sociaal Ondernemen (PSO) vallen de volgende doelgroepen vaak (nog) niet, terwijl die wel soms werkzaam zijn bij circulaire ambachtscentra:
- Taakstraf/halt
- Re-integratie zonder uitkering (als geen PSO doelgroep)
- Overig dagbesteding
Niet alle doelgroepen die actief zijn op een circulair ambachtscentrum hebben een afstand tot de arbeidsmarkt. Er zijn mensen fulltime en parttime in loondienst zonder een bepaalde indicatie. Er wordt ook veelvuldig met vrijwilligers gewerkt, die er naast een reguliere baan of na hun pensioen een nuttige invulling van hun vrije tijd vinden. Ook biedt men via de Reclassering of Bureau Halt soms plaats aan mensen met een werkstraf.
Tips?
Ben je benieuwd naar tips om als circulair ambachtscentrum samen te werken met het sociaal domein? Lees dan het artikel Tips voor samenwerken met het sociaal domein.
Financiering?
Voor de genoemde doelgroepen op deze pagina zijn verschillende subsidies en financiële regelingen beschikbaar voor werkgevers, zie voor een overzicht dit artikel. Vanaf 2026 gaan de Regionale Werkcentra van kracht, mogelijk kan dit centrum ook helpen met financiering.